Na jaren van renovatie en restauratie opende het Rijksmuseum in 2013 eindelijk weer haar deuren. Ik keek er naar uit om het museum weer eens te bezoeken, aangezien ik er sinds mijn kindertijd niet meer geweest was. Om de beroemde werken van Rembrandt en Vermeer van dichtbij te kunnen bekijken, was een puntje hoog op mijn wishlist. Afgelopen Februari vonden Bram en ik een moment om te ontsnappen aan de dagelijkse sleur van werkende ouders en reisden we naar onze hoofdstad!
Het Rijksmuseum was verder wel echt heel fantastisch
Met plezier dwaalden we een tijdje door het museum. We bewonderden de kunst uit de gothiek en renaissance en we bezochten de interessante en confronterende tentoonstelling over Nederlanders in Zuid-Afrika. We waren erg onder de indruk van de installatie met hangende bloemen, die zich openden en sloten als levende wezens. We bekeken de wanddecoraties in de hallen, waaraan een meisje dat ik ken had geschilderd tijdens de restauratie. Het was niet eens zo druk bij de Nachtwacht, zodat we dichtbij konden komen en naar de klodders op het doek konden kijken, door de meester zelf geschilderd. Alles bij elkaar een erg aangename ervaring!
De oude glas-in-loodramen
Aan het einde van de Eregalerij is een grote hal met hoge glas-in-loodramen. Op deze ramen staan zowel meesters uit de schilderkunst als meesters in de ambachten afgebeeld. De ramen zijn gemaakt in Engeland, mooi geschilderd en gedecoreerd. Ik vond ze niet zo spectaculair als de meeste ramen uit de Gothiek, maar al met al wel indrukwekkend. Deze ramen zijn gemaakt rond 1800, een periode waarin glaskunst weer een comeback maakte, na de reformatie in Nederland. Veel vaardigheden die te maken hebben met het maken van glas-in-loodramen moesten weer opnieuw uitgevonden worden, zoals schildertechnieken en het blazen van gekleurd glas. De Engelsen waren één van de eersten die zich weer met glaskunst bezig gingen houden. Het is dus volkomen logisch dat deze ramen destijds in Engeland gemaakt werden. Voor het belangrijkse museum van het land, wil je tenslotte het beste van het beste, toch?
Het beste van het beste in de hedendaagse glaskunst?
Je kunt je mijn teleurstelling voorstellen toen ik de ramen in de ander hallen zag: in de neogothische ramen waren nieuwe glas-in-loodpanelen geplaatst, met nieuwe ontwerpen erin, maar what the h…? Het goede nieuws is dat de ramen goed gemaakt zijn, met prachtig mondgeblazen glas, waarschijnlijk van Glashuette Lamberts in Duitsland. Maar de ontwerpen waren een totale ramp. Ze saai, zonder enige fantasie en ronduit laf. Okay er waren hier en daar wat cirkels: ‘woohoo’! Als ons land denkt dat dit het beste van het beste is in de glaskunst, dan kan ik me voorstellen dat ze niet erg enthousiast worden.
Wat ging er mis?
Kijk, ik kan alleen maar gokken, maar ik denk dat het ongeveer zo ging: de projectgroep wist dat ze iets cools moesten doen voor de sponsors, die de restauratie mede mogelijk hadden gemaakt. Een van hen, laten we hem ‘Ed’ noemen bedacht: ‘Wat als we de glas-in-loodramen in de hallen vervangen voor nieuwe, speciaal ontworpen voor de sponsors!’ (de oude waren waarschijnlijk simpele ruitjes). Een ander lid van de projectgroep (laten we hem ‘Ted’noemen) zei:’Hmmm, glas-in-lood is toch met van die lijntjes om gekleurde glasplaatjes aan elkaar te koppelen? Wie kunnen we vragen om zoiets te ontwerpen?’
‘Nou,’ zei Ed, ‘Grafisch ontwerpers zijn goed met lijnen, laten we het een grafisch ontwerper vragen!’ ‘Doen we’, zei Ted en daarna gingen ze lunchen. Laat het duidelijk zijn dat ik fantastische grafische ontwerpers ken, die prachtig werk maken, maar dat betekent niet dat het automatisch ook glaskunstenaars zijn.
Dit is niets nieuws in Nederland
In de afgelopen jaren is het me wel duidelijk geworden dat Nederlandse architecten niet weten dat er glaskunstenaars (in vlakglas dan wel) bestaan. Dit weet ik, omdat ik zelf een architect was en ik had geen idee. Dus steeds als architecten iets willen doen met glas-in-lood vragen ze een grafisch ontwerper om het te bedenken, met wisselende resultaten. Ik heb een aantal goede voorbeelden gezien, maar het is altijd een ingekleurde lijntekening. Kunst van vlakglas is meer dan lijntjes…echt waar!
Een snelle schets als alternatief ontwerp
Als een alternatief op de ramen in het Rijksmuseum, heb ik een snelle schets gemaakt voor het Philipsraam. Ik heb geprobeerd me aan de ‘opdracht’ te houden: Ik laat het Philips-logo zien en gebruik uitsluitend blauw. Het is een snelle schets, maar ik denk dat het nu al beter is dan het huidige raam. En ik zou er meer kunnen maken, betere en gewaagdere. Ik ben benieuwd wat jullie ervan vinden, dus laat het me weten op Facebook of Instragram, of mail me gewoon!
留言